Probiyotik nedir? Önce ondan başlamalı anlatmaya….
Porbiyotik kelimesindeki Pro- ön eki ;”bir şeyden yana “anlamında kullanılır. Yani yaşamdan yana yiyecekler….
Bazı yiyeceklerin içinde, bağırsaklarımızdaki küçük canlılarla arkadaşlık eden, onlarla uyum içinde çalışan canlılar var. İşte bu yiyeceklere pro- biyotik deniliyor.
Doğal Probiyotik Gıdalar
Doğal Probitoyikler niye önemli? Probiyotiklerin çoğunluğu aslında bakteri, Bağırsaklarımızda 600 çeşit kadar milyarlarca probiyotik bakteri var. Onlar olmasa besinleri sindirip içindeki vitaminlerden faydalanmamız ve dışkılamamız mümkün olmazdı. Günümüzün beslenme biçiminde asitli, şekerli, işlenmiş gıda tüketimi, antibiyotikler ve diğer ilaçların bağırsak florasının baş düşmanı olduğunu biliyoruz.
Probiyotikler aslında yeni bir şey değil.Tüm dünya kültürlerinde binlerce yıldır kullanılan fermente edilmiş aslında pek çoğunu bildiğiniz yiyecekler.
Türklerin ekşi tarhanası,
Yoğurt
Şira
Boza
Ekşi mayalı ekmek
Turşu
Kefir
Şalgam suyu
Ayran
Sirke
Peynir
Zeytin
Tarhana
Ekşimik ve Çökeleği
Korelilerin kimcisi
Japonların miso püresi ( soyadan elde edilen püre) ve soya sosu ancak tamari isimli gerçek fermente soya sosu
Wietman’lıların balık sosu Nuoc-Nam
Meksika’lıların Pozol’u ( fermente edilmiş mısır )
Endonazyalıların Tempeh’i
Macar’ların pancar turşusu ve borch çorbası,polen
Orta Asya kefiri
Daha da eskilere gidersek aslında temel yiyecekler fermantasyon olmasa soframızda zor yer alırdı. Ekmek, peynirler, bira ve şaraplar, kuru sosisler.
Bu saydıklarımın hepsi bir çeşit mayalanmda işlemi geçirmiştir. Mayalanma çok kıymetli bir süreç. Bazen birkaç saat sürebiliyor, bazen aylar alıyor. Başlangıçta elinizde olan gıdayı çok daha değerli hale getiriyor.
Mayalanmış gıdaların hepsinin ortak özelliği fermente olmasıdır. Ama doğru şekilde fermente olması. "LAKTO FERMENTE METODU" ile fermente olmaları bize fayda eden. Yani lakto fermente edilmiş gıdalar ve lakto fermente metodudur asıl bizim öğreneceğimiz.
Biz bu metodla sabah kahvaltınızdan, akşam yatmadan önce ağzınıza atacağınız ufacık atıştırmalıklara değin her şeyi bu metodla faydalı hale getirmeyi öğreneceğiz.
Lakto Fermantasyon
Lakto Fermantasyon işlemi yiyeceklerde bulunan enzim, anti oksidanlar ve vitaminleri 20 ile 100 katı arasında çoğaltıyor. C vitamini lahananın fermantasyonu sırasında çok artıyor ve aylarca yüksek oranda kalıyor. Önceki yüzyıllarda hep uzun deniz yolculuklarına çıkan denizcilerin C vitamini eksikliğinden Skorbut hastalığına yakalanması kaçınılmazmış ve bir tek Kaptan Cook tayfasına fıçılarla Alman usulu lahana turşusu yedirerek bu hastalıktan korunmanın çaresini bulmuş.
Lakto fermantasyon besinde bulunan zararlı mikropları yok ediyor. Eskiden probiyotik içeren yiyecekler ilaç gibi hastalıkları iyileştirmeden kullanılıyormuş.Ateş düşürücü, skorbut hastalığına karşı dizanteri, tüberkuloz gibi Avrupa’da Alman usulu lahana turşusu uzun süre ilaç yerine kullanılmış hatta suyu da önerliliyor.
Sonuç olarak yapılan bilimsel araştırmalarda fermente edilmiş yiyeceklerin bağışıklık sistemini güçlendirdiği, kandaki kötü kolestrolü düşürdüğü, anti enlamuar etkisi olduğu, bazı kanserlere karşı koruyucu etki yaptığı gibi bazılarının iyleşmesinde önemli rol oynadığı, kan basıncını düşürerek yüksek tansiyon problemlerine iyi geldiği, enfeksiyon risklerinin azalttığı, ishalin iyileşmesine katkıda bulunduğu anlaşılmış.
Fermantasyon işleminde baş rolu bakteriler oynuyor. 24 saatte bir bakteri 200.000 milyar kendinden üretebiliyor. Yüzlerce yıl yaşayabiliyor. Bazı bakteriler kaynar suda bile ölmüyor. Sonra küfler aslında mantar onlar, genel olarak insan sağlığına zararlı ise de örneğin kırmızı biberin kötü kurutulması ile oluşan kansorejen aflatoksin gibi bazı küfler sağlığa faydalı soya sosu, tempeh veya küflü peynirde denen rokfor da bulunanlar iyi örnekleri.